Kitap Önsözü

Nobel Ödülü İsveçli kimyager, mühendis, dinamitin mucidi olan Alfred Bernhand Nobel’in (21 Ekim 1883 Stockholm, İsveç – 10 Aralık 1896 Sanremo, İtalya) 30 Aralık 1896 tarihinde açıklanan vasiyetnamesinde insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacıyla oluşturulan Dünya’daki en prestijli ödüllerden biridir. Bu ödüller kendisi tarafından kurulan Nobel Vakfı eliyle 1901 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır.

Her ödül ayrı Komite tarafından verilmektedir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi fizik, kimya ve ekonomi dalında ödülleri; Karolinska Enstitüsü fizyoloji veya tıp alanındaki ödüllerini; Norveç Nobel Komitesi edebiyat alanındaki ödülleri; Norveç parlamentosunda İsveç Akademisinden seçilen beş kişilik bilim kurulu da barış alanındaki ödülleri vermektedir.

Dünya’da ve Avrupa’da kadınların bir meslek sahibi olması hatta doktora yapmaları yıllarca (yüzyıllarca) engellenmiştir. Madam Curie 1894 yılında Fransa Sorbon Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra memleketi Polonya’ya dönerek Krakow Üniversitesi’nde doktora yapmak istedi. Ama kadın olduğu için doktoraya kabul edilmedi. Fransa’ya dönerek doktora yaptı. 1903 yılında fizik dalında Nobel Ödülü alan ilk kadın oldu. 1911 yılında da Nobel Kimya ödülünü aldı.

Kızlara yönelik dersler ilk kez İstanbul Darülfünun’da 5 Şubat 1911 tarihinde başlamıştır. Milli Mücadele yıllarında en büyük fedakârlığı kadınlarımız yapmıştır. Erkekler cephede savaşırken Anadolu kadınları kucağında yavrusuyla, sırtında yüküyle, kağnısıyla kar-kış demeyip cepheye malzeme taşımış ve şefkatleriyle derman olmaya çalışmışlardır. Milletimizin ve vatanımızın kurtarıcısı ilk Cumhurbaşkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk “Dünya yüzünde gördüğünüz her şey kadının eseridir” demiş ve kadın haklarını çağdaşlaşmanın bir unsuru olarak görmüştür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ayrıca “Milletimiz güçlü bir millet olmaya azmetmiştir. Bunun gereklerinden biri de kadınlarımızın her konuda yükselmelerini sağlamaktır. Bundan dolayı kadınlarımız ilim ve fen sahibi olacaklar ve erkeklerin geçtikleri bütün öğretim basamaklarından geçeceklerdir” diye belirtmiştir.

İki Türk, 2006 yılında Orhan Pamuk Nobel Edebiyat ödülünü, 2015 yılında da Dr. Aziz Sancar Nobel Kimya ödülünü almıştır. Gerek ülkemizde gerekse Dünyanın çeşitli üniversitelerinde, araştırma kurum ve Laboratuvarlarında Türk bilim kadınları büyük başarılara imza atmaktadırlar. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir” sözü ne kadar ileri görüşlü olduğunun birçok kanıtından biridir.

Bu kitabın hazırlanması fikrini hayata geçirmemizi sağlayan Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER)’ne, yazıların hazırlanmasını sağlayan yazarlarımıza, kontrol, derleme, ön dizgide emeği geçen Ferruh Semerci, Cumhur Gündüz, Yusuf Özbel, Recep Bekiş, Osman Yılmaz, Selma Kiriş, M. Kirami Ölgen, Ömer Demir, Bülent Katarcı, Ayşın Kılınç Toker ve Fevzi Çakmak’a; bağışları ile eserin basımını gerçekleştirmemizi sağlayan Dalan Kimya, Hüseyin Ordu, Şefik Güven, Mürüvvet Güven, Mehmet Aydoğan, Pervin Sutaş Bozkurt ve Fatma Yurt Onaran‘a içtenlikle teşekkür etmek isteriz. Kitabın bütün gelirlerinin kız çocuklarının eğitimi için kullanılacağı kararını almaktan ve uygulamaktan da büyük memnuniyet duyduğumuzu belirtiriz.”

Kısa zamanda ileri teknoloji COVID-19 aşısının geliştirilmesini Dr. Uğur Şahin ile birlikte sağlayan Dr. Özlem Türeci gibi Türk kökenli bilim insanlarının varlığı, ileriki yıllarda Türk bilim kadınlarının da Nobel Ödülü alacaklarına olan inancımızı arttırmaktadır.”

COVID-19 pandemisinin birinci yılında elinize aldığınız bu kitabın hayata geçirilmesini sağlayan kadın yazarlarımıza da çok teşekkür ederiz.

Dünyanın Bilime, Bilimin de kadınlara ihtiyacı vardır.

Şükran KÖSE ve Eren AKÇİÇEK, Kasım 2020

Kitabın satışı BUHASDER internet sitesinden (https://www.buhasder.org.tr) ve Nobel Tıp Kitabevleri tarafından yapılacaktır. Dünyanın bilime, bilimin de kadınlara ihtiyacı vardır.

Satış için iletişim: 0 507 020 08 62

Banka Bilgileri……: İş Bankası Yenişehir Şubesi

Hesap No…: 3411-1392899

Iban No……: TR50 0006 4000 0013 4111 3928 99

Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği İktisadi İşletmesi

Kitap Ücreti…..: 150 TL

——————————————————————————-

Daha Önce Bu konuda yazılanlar:

Nobel Ödüllü Kadınlar: Gerçek Hayat Öyküleri…

Dünyayı Değiştiren Elli Altı Kadın – Nobel Ödüllü Kadınların Hikâyesi

Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER) 

Dünyayı Değiştiren Elli Altı Kadın – Nobel Ödüllü Kadınların Hikâyesi

Nobel Ödüllü		Kadın         Ödül Yılı ve Alanı		Hazırlıyan
1.	Marie Curie		1903 Fizik   1911 Kimya		Ayfer Haydaroğlu
2.	Bertha von Suttner		1905 Barış		Nazire Akbulut
3.	Selma Lagerlöf		1909 Edebiyat		Lale Uluç
4.	Grazie Deladda		1926 Edebiyat		Emel Yılmaz
5.	Sigrid Undset		1928 Edebiyat		Müge Özgüler
6.	Jane Addams		1931 Barış		Dilek Takımcı
7.	Irene Jolıot Curie		1935 Kimya		Hatice Şahin
8.	Pearl S. Buck		1938 Edebiyat		Merve Kaynar
9.	Gabriela Mıstral		1945 Edebiyat		Esin Davutoğlu Şenol
10.	Emily Greene Balch		1946 Barış		Fatma Ebru İkiz
11.	Gerty Theresa Radnıtz Cori		1947 Fizyoloji veya Tıp		Pervin Sütaş Bozkurt
12.	Maria Goeppert Mayer		1963 Fizik		Fatma Yurt
13.	Dorothy Crowfoot Hodgkın		1964 Kimya		Güler Sözgen ve Burcu Kaplan Türköz
14.	Nelly Leonıe Sachs		1966 Edebiyat		Birsen Durmaz Çetin
15.	Betty Williams		1976 Barış		Hülya Parıldar
16.	Mairead Corrigan		1976 Barış		Yasemin Tutal
17.	Rosalyn Sussman Yalow		1977 Fizyoloji veya Tıp		Pınar Tuncel
18.	Rahibe Theresa		1979 Barış		Sibel Mercan
19.	Alva Myrdal		1982 Barış		Dilek Ertürk
20.	Barbara Mc Clıntock		1983 Fizyoloji veya Tıp		Deniz Gür
21.	Rita Levı Montalcini		1986 Fizyoloji veya Tıp		Nermin Kılıç
22.	Gertrude Belle Elion		1988 Fizyoloji veya Tıp		Firdevs Aktaş
23.	Nadine Gordimer		1991 Edebiyat		Gözde Yengül
24.	Aung San Suu Kyi		1991 Barış		Dilek Eser
25.	Rigoberta Menchu Tum		1992 Barış		Gülden Deniz
26.	Toni Morrison		1993 Edebiyat		Figen Akça
27.	Chritiane Nüssleın-Volhard		1995 Fizyoloji veya Tıp		Çiğdem Elmas
28.	Wieslawa Szymborska		1996 Edebiyat		Emilia Temizkan
29.	Jody Williams		1997 Barış		Selma Karabey
30.	Şirin Ebadi		2003 Barış		Berna Arda
31.	Wangari Maathai		2004 Barış		Meral Avcı
32.	Linda B. Buck		2004 Fizyoloji veya Tıp		Özlem Yılmaz
33.	Elfriede Jelinek		2004 Edebiyat		Ayşe Gülden Dizniz Ünlü
34.	Doris Lessing		2007 Edebiyat		Kamile Ün Açıkgöz
35.	Françoise Barre-Sinoussi		2008 Fizyoloji veya Tıp		Ayşe Wilke Topçu
36.	Carol W. Greider		2009 Fizyoloji veya Tıp		Günnur Deniz
37.	Elizabeth Helen Blackburn		2009 Fizyoloji veya Tıp		Dicle Güç
38.	Elinor Ostrom		2009 Ekonomi		Elif Yalçınkaya
39.	Herta Müller		2009 Edebiyat		Yadigar Eğit
40.	Ada E. Yonath		2009 Kimya		Tuba Dal
41.	Elen Johnson Sirleaf		2011 Barış		Aynur Ergin
42.	Tevekkül Karman		2011 Barış		Yaşar Seyman
43.	Leymah Roberta Gbowee		2011 Barış		Eda Tayfur
44.	Alice Munro		2013 Edebiyat		Kansu Ekin Tanca
45.	May-Brtitt Moser		2014 Fizyoloji veya Tıp		Figen Eşmeli
46.	Malala Yousafzai		2014 Barış		Şükran Köse
47.	Svetlana Aleksiyevic		2015 Edebiyat		Yıldız Yenen
48.	Youyou Tu		2014 Fizyoloji veya Tıp		Seray Töz
49.	Nadia Murad		2018 Barış		Ecem Caner ve Ayşe Caner
50.	Donna Strickland		2018 Fizik		Duygu Bilge
51.	Olga Tokarczuk		2018 Edebiyat		Nevin Akkaya
52.	Esther Duflo		2019 Ekonomi		Serpil Kahraman
53.	Louise Elisabeth Gluck		2020 Edebiyat		Sabriye Mercan
54.	Emmanuelle Charpentier		2020 Kimya		Özlem Gökdoğan Şahin
55.	Jennifer A. Doudna		2020 Kimya		Fatma İrvasa Bilgiç   Nevin Turgay
56.	Andre M. Ghez		2020 Fizik		Özlem Demir