Kuduz ve Kuduz Riskli Temas

Kuduz

Yurdumuzda 1987’den beri uygulanan aşılar ve korunma yöntemleri sayesinde kuduz sayısı oldukça azalmıştır.Kuduz, mikrobu taşıyan hayvanın salyasıyla geçen ve sıklıkla ölümcül olan bir hastalıktır. Mikrop salyadan ısırıkla bölge ya da yara, sıyrık gibi hasarlı bölgelerden vücuda girer. Beyine doÄŸru gider ve orada ödem ve iltihaplanmaya neden olur. Beyindeki iltihaplanma da tipik kuduz belirtilerine neden olur. Köpek ve kediler dışında tilki, kurt, kokarca, porsuk, gelincik, yarasa, geyik ve rakunlar da kuduza neden olabilmektedir. Nadiren çiftlik hayvanları ve fareler de mikrobu taşıyabilmektedir.   

Belirtiler

Mikrobun vücuda girmesinden hastalanmaya kadar geçen süre 10 gün ila 7 yıl arasında deÄŸiÅŸebilmektedir (ortalama 3-7 hafta).

Bazı hastalarda içine kapanan tavırlar vardır. Karakter deÄŸiÅŸikliÄŸi dikkat çeker. Ä°leri derecede evhamlı ve ÅŸüpheci davranırlar. Saldırgan tipler bazı hayaller ve sesler duyarlar. Huzursuzluk, stres, gerginlik, nöbet geçirme, vücudun bazı kısımlarında boÅŸluk hissi, baÅŸ ve karın bölgesinde yanmış gibi aÄŸrı, kas fonksiyonlarının kaybı, hafif derecede ateÅŸ hissi, kas kasılmaları, seÄŸirmeler, ısırık bölgesinde aÄŸrı,yutkunma zorlukları, sudan korkma, havadan (hava akımı ve rüzgardan) korkma, ışıktan korkma gibi belirtiler olabilir. Son dönemlerde ateÅŸ yükselmeleri, güçsüzlükler, yürüyememe gibi sorunlar gözlenir. Son dönemde ÅŸuur kaybı, koma ve kanamalarla hasta kaybedilir.

Tanı

Tanı, öykü ve klinik belirtilere göre konmaktadır. Bazı laboratuvar incelemeleri ile de mikrobu göstermek mümkündür (tükürük, beyin omirilik sıvısı, kan ya da deriden). Isıran hayvan ölmüÅŸse beyninde mikrop araÅŸtırılabilmektedir.

Tedavi

Isırılan bölge hemen sabun ve su ile yıkanmalıdır. Hemen ardından antiseptikli solüsyonlarla (batikon gibi) yara temizliÄŸi saÄŸlanmalıdır. En yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurularak yardım alınır. Doktorunuz ısırığın riskini belirledikten sonra duruma göre aşı ve serum uygulanır. Aşı 2 gün içinde verilmelidir. Aşı genellikle bir ay içinde beÅŸ tane olacak ÅŸekilde ayarlanır.

Kuduz hastalığı baÅŸladıktan sonra ise verilebilecek bir tedavi bulunmamaktadır ve 7 gün içinde hasta kaybedilir.

Korunma

Evde beslenen kedi ve köpeklerin mutlaka aşılanması saÄŸlanmalıdır. Hayvan ısırıklarına maruz kalınabilecek bir yerde çalışanlar (örneÄŸin veterinerler, köpek bakıcılığı yapanlar, orman bekçileri gibi) düzenli olarak aşılanmalıdır. BaşıboÅŸ hayvanların denetimi saÄŸlanmalıdır.